испитни прашања по предметот Развој на Економската мисла

Прашања за Развој на еконосмката мисла 1 семестар

1.Појава на првите мисли за економскиот живот

-Првите мисли за еконоскиот живот се појавуваат при настанувањето на стоковото производство при преодот од првобитната заедница во робовладетелство и се резултат од  потребата на различно толкување на дел од односите помеѓу луѓето кои почнале  да се манифестираат како односи помеѓу предмети(производи).На почеток толкувањата  се вршеле врз религиозна и здраворазумска основа  а подоцна со користење на научни методи.

2.Економска мисла во античка грција и претсавници на економската мисла во античка грција

-Мислите за еконосмкиот живот во античка грција биле интегрирани во филозофијата,литературата,законодавството идр. И повеќе се карактеризирале повеќе врзо снова на здраворазумско разммилсување  а помалу врз научна основа.Постојат 3 периоди во во развојот на еконосмката мисла.

-прв период –најмногу податоци има во делата од хомер-Илијада и Одисеја-каде пред се опишани интересите на родовската аристократија и е период на натурално стопанство.Друг прставник од првиот период е Хезниод кој што го ценел трудот  но не го сметал за обврска.

-втор период-најмногу преовлатувале мислители кои подршка му давале на ширењето на стоково-парични односи и на демократијата.Најпознати биле Солон и Перикле.Солон се залагал за опшество кое нема да биде многу богато ниту  многу сиромашно.Перикле бил познат по то а пто во негово време се ширело стоково-паричните односи и се развивала демократијата.

-трет период  е најмну познат по мислите за натуралното топанисување и преставници се ксенофоин,платон и аристотел.

3.Што е хремастика според  аристотел

-Под хремастика Аристотел го подразбира богатството како збир на пари или како вештина на стекнување на пари. И ги вклучува крупната трговија и лихварството.Хремастиката има две подгрупи –потребна хремастика-(продажба на добра што ја вршат производителите на потрошувачите)која го има обликот стока-пари-стока и чиста хремастика(продажба заради стекнување доход)

4.Што  е идеална држава според платон

-Според платон идеалната држава настанува од потребата да секој од нас не може да се задоволи себеси  и потреба од многу нешта и соработува со друг заради една или друга корист и така соработувајќи со мнозина се добива една заедница која се вика држава.

Државата според платон треба да се потпира на три сталежи:Производители,заштитници(војници) и управувачи(филозофи).Секој треба да се специјализира за онаа работа(произведува) што најдобро ја знае,а државата да ја заштитуваат најхрабрите-војниците и со неа да управуваат најмудрите-филозофите.За идеална држава ја смета онаа која е мудра,храбра,умерена и праведна.

5.функции на пари според платон

-Платон познавал 3 функции на парите:мера на вредност,разменско средство,средство за трупање на богатство

6.Економска мисла во антички рим,преставници.

-Карактеристичне е е што доминирало изучувањето на проблеми и прашања од областа земјоделството кое требало да се унапреди врз основа на робовладетелскиот труд.Преставници:Катон и браќата грах(Тибериј и Гај Грах)

7.Анимална теорија според Катон

-Теорија според која робовите треба да се хранат во зависност од тоа со каков интензитет работат во текот на денот и годината.Во времете кога напорно работат подобро да се хранат.

8.Мисли за економскиот живот во старото и новото египетско царство

-мислите за економскиот живот се однесуваат најчесто за земјоделството и земјоделските работи.изградба на насипи и канали за наводнувањеизградба на храмови и дворци.Како еден оз изворите се јавува и поезијата која била најпрвин религиозна ,митолошка а подоцна и световна особено во слава на фараоните.

9.Како настанал феудализмот

-Феудализмот настанал со распаѓањето на западното римско царство (5 век) и се карактеризира со две основни класи :феудалци-владејачка класа и кметови-потчинета класа.

10.Економска мисла во средниот век и преставници

-Економкста мисла во средниот век се карактеризира со феудализмот каде доминирало натуралното стопанство и се  оправдувале оние облици на богатство што се засновале врз него.Најпознати мислители од тоа време биле канонистите на чело со тома аквински,потоа еретиците и постоеле некои мислители  од исток(пр.ибн халдун)

11.Еретиците како феудална опозиција

-Идеологијата на потчинетата класа ја изразувале еретиците,најчесто незадоволниците од владејачката класа.Се манифестирала најчесто преку религиозна форма или кревање на бунтови и востанија.Еретиците се залагале за еднаквост  и за заедничка сопственост.Се наведува мислата :сите сме божји синови и сите треба да сме еднакви:

12.Како настанал меркантилизмот и неговите основни карактеристики

-Меркантилизмот настанал во времето на т.н. првобитна акумулација на капиталот  и тоа во 16 и 17 век кога доминантен облик на капитал бил трговскиот капитал.потекнува од името меркатор што значи трговец.Основни карактериситки се

-прометот(трговијата) е основна сфера на економскиот живот

-Вистинско богатсво се само парите-односно количеството на благородни метали(злато,сребро)

-Непосреден извор на богатсво е трговијата при што со поефтино купување и поскапо продавање се зголемува богатството на некоја земја

-меркатилистите го сметаат производството како предуслов за стекнување на богатство

-согласно со наведените теоретски поставки меркатилистите се залагале за државна интервенција и нивните концепти биле преточувани во економски политики на некои земји

-меркатилистите се залагале државата да го помага освојувајнето на колонии или заджување на веќе освоените заради пласирањена готови производи или набавка на поефтини суровини.

13.Преставници на меркатилизмот и нивни претстави за економскиот живот во време на меркатилизмот.

-Антонио Сера-(Италија)-Го истакнува значењето на златото и среброто како богатство на една земја и начини како да стекнат богатство земјите кои немаат рудници за благородни метали.Се залагал за намалување на приносите од земјоделство

-Томас Ман-(Англија)-Го истакнува значењето на извозот на стоки(надворешна трговија) однсно богатствоте една земја ќе го стекни доколку повеќе извезува отколку што увезува.Предлагал мерки како намалување на царини  и др..

-Антоан Де мокртен(Франција)-Сметал дека опшеството во Франција се состои од три сталежи.

Сметал дека трговците се најкорисни за опшеството бидејќи најмногу печалат.Застанал на нивна страна ,Сретства за зголемуванје на богатството биле домашната манифактура и и надворешната трговија

14.Фази на развој на меркантилизмот

-ран меркантилизам-познат како монетарен систем или булионизам се суштината била де се оствари суфицит на монтарниот биланс,затоа што богатството на една земкја се мерело во количина на пари и благородни метали

-Развиен меркантилизам-17 век-во најразвиените земји,бил против увозот на странска роба,поготово ако ако увозот може да дпоринесе на трговскиот биланс.

-

15.Класична економска школа-Поим и настанување

-Го опфаќа творештвото на економистите од 17 до средината на 19 век.се среќава и под називите:класична политичка економија,либерална школа,класична доктрина.Вклучува економисти  коишто тргнуваат од индивидуализмот и економскиот либерализам,кои се приврзаници на некоја од објективните теории на вредноста,кои веруваат дека либералниот капитализам одговара најмногу на човечката природа.

-настанува најпрвин во франција и велика британија  а се појавува и во (германија,русија,сад),

ЗА настанувањето на класичната школа придонела и пресметката со меркантилистичките концепции за природата и и изворите на богатствотои за државната интервенција во областан на стопанството.Придонес има и развојот на филозофијата и природните науки во тоа време.Проникнувањето во суштината на економските појави и користењето на научни методи се главните елементи поради кои класичната школа се смета за почеток на економкста наука

16.Основни карактеристики на клсичната економска школа.

-индивидуализам,економскиот либерализам,приврзаноста кон одредена објективна теорија на вредноста,употреба на научни методи ,идеализирање на либералниот капитализам и др.

17.Кои се претходници на класичната економкса школа

-Вилијам Пети(англија),Пјер Боагијбер(франција)  ,а се споменуваат и Ришар Катијон(франција),Дејвид  хјум(Англија),Бенџаним Франклин(Сад).

18.Како настанала Физиократска школа  и нејзини карактеристики

-Физиократската школа се појавува во Франција во 18 век и настанува поради тоа што тогаш франција била заостаната земјоделска земја и апсолутистичка монархија во коај почнал да се развива капитализмот во областа на манифактурата а додека во земјоделството доминирале феудалните односи.За сметка на земјоделството живееле благородништвото,свештенството,монархот,државната благајн а и др.Во такви услови се форсирал развојот на манифактурата и тогаш постоеле неповолни услови за развој на земјоделството.

Основни карактеристики се:концепција за природен ред,класна структура на опшеството,залагање за слободна конкуренција,ученње за чист производ во земјоделството,идеја за еквивалентна размена,макроекономска рамнотежа.

19.Преставници на физиократската школа и нивни придонеси во економската мисла

-Франсоа Кене-го пренесол предметот на истражување на политичката економија од сферата на прометот во сферата на производство,со учењето за еквивалентна размена и се спротиставува на меркантилистичката теза дека богатството се создава само во трговијата,со учењето за постоење на природен ред во опшеството и др.

-Ан Робер жан Тирго-Класна структура на опшеството ,распределба-доходот се дели  на 4  дела:наемнина,профит,камата и рента,вредност и цени(употребна вредност,разменска вредност,објективна вредност),закон за намалување на приносите од земјоделството.

20.Адам Смит  како основач на класичната школа во Велика Британија

-Велика Британија била економски најразвиена во 18 и 19 век и поради тоа се појавува потребата од респектирање на економскиот либерализам  и на индивидуализмот ,како и потребата од изучување на економската стварност.Го означува почетокот на економската наука во целост и врз нејзина основа подоцна се настанати марксистичката економија и неолибералната школа.Адам Смит бил најпознат нејзин преставник и се смета како основач на економската наука во целост.

21.содржина на делото –богатство на народите Адам Смит

Делото Содржи 5 книги и главен предмет е природата и изворите на богатството на народите

Предмет на првата книга:поделба на трудот,фактори на продуктивност на трудот,вредноста,цените,парите,распределба на доход(наемнина ,профит,камата,земјишна рента)

Предмет на втората книга-Се расправа за капиталот и акумулација на капиталот,штедењето и инвестициите.

Предмет на треа книга-прашања од доменот на историјата на економскиот развој и економкста политика во западна европа

Предмет на четврта книга-посебен осврт на меркантилизмот и физиократскот учење

Предмет на петта книга-прашања од доменот на јавни финансии (јавни расходи,даночна политика,и систем на државни долгови)

22.Филозофски основи на Смитовото економско учење

-Во основата на смитовото учење се наоѓаат економски погледи  за натурализмот и рационализмот,коишто се користени во борбата против црквата,меркантилизмот и централната влас на монарсите.Младата граѓанска класа се борела против црквата и нејзината филозофија,а се залагала за постапување според разумот.

23.Поделба на трудот според Адам Смит

-Поделбата на трудот е есецијален извор на богатството,двете количества производи (што се произведуваат или купуваат) зависат од 2 фактори:прво-од продуктивноста на трудот и второ-од сразмерот помеѓу оние кои се корисно вработени и оние кои не се вработени(поточно од бројот на вработени лица)

24.пари,вредност и цени,распределба капитал,акумулација на капиталот според адам смит

-Парите и стоките се во рамнотежа,а со тоа и во рамнотежа е стопанството.Повеќе аспекти на вредноста:Употребна и разменска вредност,трудот што ја одредува вредноста,т.н. парадокс на вредноста,простиот и сложен труд,природната и пазарната цена и др.Распределбата –се анализирани наемнината,профитот и рентата како доходи на трите класи(работниците,капиталистите и земјопоседниците).Капиталот го дели на основен   и обртен .Основен го смета оној кој донесува профит без да циркулира,без да го менува сопственикот или својот облик.(машини,згради,секоја мелиоризација на земјата,духовен капитал).Обртен е оној кој циркулира и го менува својот облик,со минување од рака на рака(пари,резерви во средства за живот,,резерви во суровини,резерви во готови производи)

25.Економски развој,системи на политичка економија и либерална политика според адам смит

-различни аспекти за економскиот развој:амбиентот во кој се остварува развојот во една земја,факторите и ограничувањата на развојот,последиците од економскиот развој на поедците и опшеството во целина,улога на институциитеби на економскт политика.-Смит Вршел критика на меркантилистичкото учење,За најголема заслуга на физиократите го смета нивното учење за владеење на природен ред во опшеството.Смит се определува за економски либерализам на внатрешен и надворешен план на една земја и своето учење за економската политика го заснова врз природното право (натурализмот) и економската слобода на поединецот.

26.Дејвид Рикардо како преставник на класичната школа во Велика британија и неговото глано економско дело

-Глано дело е Принципи на политичката економија и оданочувањето-и основа е критиката на адам смит истовремено и критика на други автори  и ги изложува своите погледи на некои економски прашања.

27.Методологија и погледи кон опшеството,пари вердност според рикардо

-рикардо сметал дека во капитализмот се нужни 2 класи:индустријалци и работници.Ги изучувал законите на секое производство.Сметал дека основен предмет на политичката економија треба да биде распределбата.Ја критикувал Смитовата теорија за вредноста-Вредноста на стоката зависи од релативното количество на трудот што е потребно за нејзиното производство,а не поголемата или помалата компензација што е платена за тој труд.Рикардо има две теории за парите :трудова и квантитативна теорија.две школи за покриеноста со метални пари:парична и банкарска школа-победува банкарската школа.

28.Распределба,економски развој,реализацијаи кризи според Рикардо

-Доходот го дели на :намнина,профит,рента.Намнината зависи од вредноста на потребните средства за живот на работникот и на членовите на неговото семејство.Профитот го дефинира како разлика меѓу вредноста на стоката и наемнината.Земјишната рента ја дефинира како потребниот труд за земјоделско производство во најнеповолни услови.Смета дека со развојот на опшеството и со порастот на богатството природна е тенденцијата да се намалува профитот.Општата цел на економскиот развој е благосостојба на народот,а вкупната стопанска активност се јавува како средство во однос на целта. Висината на профитот ја поврзува со висината на цените на земјодеските производи од кои зависи наемнината ,а преку неа и профитот.

29.Томас роберт Малтус-како преставник на класичната школа во Велика Британија

-Има две дела :Есеј за приципи на населението и Принципи на политичка економија.Најпознат е по својот :Закон за населението:-населението е ограничено од средствата за живот,населението се размножува насекаде каде што се зголемуваат средствата за живот,и постојат вонредни пречки кои воспоставуваат рамнотежа меѓу населението и средствата за живот.Како придонес на Малтус треба да се смета :почнал со изучување на населението и него го поврзува со степенот на економската развиеност на одредена земја,укажува на проблемот на недоволната побарувачка во капитализмот,ја признава можноста за постоење на економски кризи во капитализмот.

30.Џон Стујатрт Мил како преставник на класичната школа  во Велика Британија

-Според Мил научните истражувања треба да се вршат од позиција на рационализмот и од позиција на индивидуата и нејзината психологија.Мил сметал дека производството е резултат на три фактори:труд,капитал,земја.Прави разлика меѓу употребната и разменската вредност.доходот го дели на три дела :наемнина,профит,рента и тие преставуваат доходи на трите тогашни класи.Ги раагледувал факторите на економскиот развој во даден момент(статички) и во нивниот развој (динамички).Бил приврзаник на либерализмот во меѓународната трговија. Во  улога на државата Сметал дека државната интервенција е неефикасна и му е склона кон тиранија и не еспособна да ги задоволи жежбите на граѓаните.

31.Класичната економска школа во франција

-Постојат два критериуми-едниот го застапуваат марксисттите кои разликуваат класична и вулгарна политичка економија,вториот го застапуваат физиократите.П.Воагојбер и Сисмонди се приврзаници на трудовата теорија на вредноста,физиократите ја застапуваат теоријата на трошоците на производство,некои ја прифачаат субјективната теорија на вредноста (Тирго,делумно Сеј и др.)

32.Жан Батис Сеј како преставник на класичната школа во Франција

-Сеј е приврзаник на позитивизмот при изучување на економскиот живот,односно се залагал за изучување на природата на нештата,притоа се потпира на емпиризмот и рационализмот.најголем придонес има:тезата дека со зголемување на производството се проширува и пазарот,разликувањето меѓу профитот и каматата,истакнувањето улогата на претприемачот,критика на протекционизмот-која во тоа време била прогресивна,залагање за економски либерализам

33.Како настанала социјалутопистичката економска школа

Настанува како резултат на тоа што некои мислителе согледувајќи ги критиките и слабостите на капитализмот сакаат да понудат проекти за изградба на ново ошчество кое ќе одговара повеќе на природата на човекот во споредба со капиталистичкото.

 34.Основни карактеристтики на социјалутопистичката школа

- Социјализам (критика кон капитализмот) и утопизам-бидејќи не ги познава субјектот,начинот и средствата  што ќе овозможат да се дојде до новото опшество.

35.Кои се најпознати социјалутописти  и за што се залагале.

Сен Симон,Шарл фурие и Роберт Овен-сеиздвојуваат од другите бидејќи имале успешна критика на капитализмот,но и во тоа што антиципирале некои од карактеристиките на опшеството  што треба да биде наследник на капиталистичкото.

36.Рани социјалутописти.

-Томас Мон ,Томазо Кампанела,Томас Минцер  -покрај критиката на капитализмот тие посочуваат некои карактеристики на новото опшество како што се :заедничка сопственост,планирање,исчезнување на спротиставноста меѓу физичкиот и интелектуалниот труд и меѓу градот и селото,отсуство на размена на пари и др.

37.Сен Симон како преставник на социјалутопизмот и негови погледи на економскиот живот

Го користел историскиот метод,сметал за да се добие престава за иднината мора да се познаваат минатото и сегашноста-Го делел развојот на опшестовото на три фази-феудалновојнички,критички,научноиндустриски систем.Како најголема мана на капитализмот  го смета отсуството на организација.Сметал дека во идното опшество глаавен збор ќе имаат научниците и индустријалците.Распределбата на новото опшество ќе биде споредтрудот и според капиталот.Врз основа на наговото учење настаната е Сен-Симонова школа..Сен Симон е меѓу првите мислители коиукажувалена големо значење на науката за опшествениот развој.

38.Шарл фурие како преставник на социјалутопизмот и негови погледи на економскиот живот

Страсти-Сметал дека човекот не треба да се бори против страстите,туку против неправилностите во опшествениот поредок во кој се овстраруваат.Сметал дека во капитализмот не постои хармонија на страстии излезот го гледа во ново опшество во е ќе има хармонично манифестирање на сите страсти.

Разликува три глобални периоди на развој на опшеството со неколку потпериоди.

Се  реќава и поимот хибридно опшество(кое настанува од влијанието на народите со повисока култура кон народите со пониска култура ).го критикувал капитализмот со тоа што капитализмот не дозволувал да дојдат страстите на луѓето.Бил против трговијата.новото опшество го нареку хармонија кое ќе се состои од фаланги и фаланстери.

39.Настанување  и основни карактеристики на историска школа

-Настанува како резултат на тоа што класичната школа во Англија и Франција  и идеите им биле туѓи на Германија и како такви тешко биле пригфатени во Германија и често биле критикувани се појавила потреба од нови гледишта за економскиот живот.Најчести карактеристики на историската школа се:критика  на учењето на класичарите за дејствувајнето на природните закони во опшеството,критика на методот на класичарите,критика на учењето на класичарите за мотивот на стопанисувањето,историзам,критика на космополитизмот во творештвото на класичарите,државна интервенција и заштиттни царини.

40.Настанување на Марксистичка економија

-во периодот во 19 век од 40 година настанува во врема на марксизмот или уште се нарекува научен социјализам.Основачи Карл Маркс и фридрих Енгелс(прв следбеник).Услови што придонесле за негово настанување:опшествено-историски и теоретски.

-Опшествено-историски-развојот на производните сили и созревањето на работничката класа од :класа по себе: во :класа за себе:

-Теорестски услови-достигнувањата во областа на опшествените и природните науки.

Придонес за настаннувањето на марксизмот има и развојот на природните науки,а посебно учењето на чарлс дарвин.

Благодарение на сите фактори и истражувачката дејност на Маркс и Енгелс ,марксизмот настанал  како ново учење(теорија) за законите на природата,опшеството,и човечкото мислење,како нов метод за изучување на стварноста,како поглед на светот и др.

41.Основни карактеристики на марксистичката теорија

-критика на капиталистичката стварност и на економската мисла,Потпирање на трудовата теорија на вредноста,потпирање на социјалистичката економска школа,користење на научниот метод на економската мисла,класен и објективен карактер на марксистичката економија.две нивоа на економска анализа(теоретскоапстрактно и конкретно-историско),залагање за безкласно опшество,

42.Карл Маркс како основач на марксистичката теорија

-Најзачани се двете негови дела:Капиталот и Теории на вишокот на вредноста

43.Капиталот-како главно дело на К.Маркс

При пишувањето  се служаел со анализа на економски факти и со консултирање на бројна економска литература која била достапна во тоа време.се состои од три тома

-прв том-го рагледува процесот на производство  на капиталот кој е составен од следните оддели :стока и пари,Претворање на парите во капитал,Вишокот на вредност,наемнина и акумулација на капиталот.Це нтрално место во овој том има учењето за вишокот на вредност

-Втор Том-носи наслов Процес  на циркулација на капитал и се сосоти од три оддели:прв оддел-кружно движење на капиталот,втор оддел-обрт на капиталот  и трет оддел:репродукција на опшествениот капитал.

-Трет том-носи наслов –Вкупниот  процес на капиталистичкото производство и е составен од следните оддели:Претворање на вишокот на вредност во профит и на стапката на вишокот на вредноста во профитна стапка,претворање на профитот во просечен профит,закон за тенденциско опаѓање на општата  профитна стапка,трговски капитал и трговски профит,заемен капитал и камата,земјишна рента и доходи на одделните класи.

44.Теории на вишокот на вредност како дело на К.Маркс

-Било замислено како 4 том од капиталот но не успеал да го објави. Објавено е покасно од Карл Кауцки .Во делото Маркс се осврнува врз капиталистичката стварност и врз реалните теории на вишкот на вредноста.Се состои од три тома

-Прв том-прикажани се погледните на физиократите Адам Смит и Џемс Стујарт за вишкот на вредност, и разгледани се и некои елементи од творештвото на други тогашни автори

Втор Том-е посветен на творештвото на Дејвид Рикардо,а посебно на неговата трудова теорија на вредноста и на објаснувањето на рентата врз нејзина основа.

Трет том-ги рагледува теориите на вишокот на вредноста во творештвото на некои економисти после Рикардо.

Бидејќи најголем дел е посветен на делото на Рикардо истото некои мислители го делат на три групи:економисти пред рикардо,рикардо и економисти по рикардо.

45.К.Маркс и неговите погледи на економскиот живот

-Основен Марсков медот на анализа е Дијаелктичкиот материјализам-историски материјализам.

Маркс и придава големо значење на формата на сопственост при објаснувањето на положбата на луѓето во опшеството,класната структура на опшеството ,корените на економските интереси на индивидуите и опшествените групи,движечките сили на развојот,распределбата идр.

Покрај дијалектичкиуот метод  Маркс користи и :метод на апстракции,метод на индукција и дедукција,историскологичкиот метод,компаративниот метод идр.

За Марксов придонес се смета и вклучувањето на опшествено-економските односи при анализата на економските категории и појави,како и заложбата за изградба на опшество во кое социјалната правда ќе биде една од неговите темелни карактеристики.

________________________________________________________________________________

46.Поим за магинализам и карактеристики

-Маргинализмот настанува во 70 те години од 19 век,неокласична школа.Основачи се Стенли Џевонс –Англија,Карл Менгер-Австрија,Лоен Валрас-Швајцарија.Латиснки збор –маргиналис-крајно,гранично.Основни карактеристики:субјективизам,индивидуална психологија,примена на маргиналистичкиот принцип,нов предмет на изучување,примена на математички методи,либералнаекономска политика идр.

47.Поделба на маргиналистичката школа и нивни карактеристики

-Австриска Субјективна школа-Се разликува од другите пред се според предметот на изучување,а тое е проблематиката на цените.Нејзините преставници ја застапувааат субјективната тероија на вредноста или како што уште се нарекува,теорија на полезноста.Основоположник е Карл Менгер со неговото дело Основи на политичката економија.Според австриската школа основни економски категории се:потребата,полезноста,доброто,цената,стопанската дејност и др.

-Лозанска Школа-Централно место зазема стопанската рамнотежа.а се користеле и математички методи при изучувањето на еконос=мските појави.Преставницо се Леон Валрас и Вилфредо Парето.

-Кембриџска или Маршалијанска школа-Преставник Алфред Маршал со најпознато дело Принципи на економиката.-дал посебен осврт на објаснувањето на пазарните односи и формирањето на цените,Треба да се истакне посебно учењето за побарувачката,обидот за изградба на синтеза од некои постојни теории на цените,вклучувањето на факторот време при објаснувањето на економските теории и појави,објаснувањето на микроекономската рамнотежа.

48.Марсксистичка економија во 20 век.до 1 светска војна

-Се изучува :проблематиката на социјализмот,анализа и критика на современиот капитализам ,критика  на економската шклола на запад.Се појавува група на економски мислители позната какако Втора интернационала: и ги изучувале следните прашања:финансискиот капитал,акционерските друштва и сл,аграрното прашање и аграрната политика на социјалдемократијата,акумулација на капиталот и перспектива на капитализмот,критика на марксовите теории за разни економски прашања идр.

49.Економска мисла во советскиот сојуз.

-До крајот на 80 те години од 20 век со ссср се изградувал социјалистички опшествен систем,економистите ги изучувале основните карактеристики на тоа општество и вршеле критика на современиот капитализам на запад.Преставници Ленин –кој ги изучувал капитализмот во русија,империјализмот,проблемите и резултатите на социјалистичката изградба на советскиот сојуз.За врме на сталин главното влијание врз економската мисла го имале приврзаниците на телеолошката концепција,кои го сметаат опшествениот план за основен закон на социјализмот.кон крајот на 80 те ссср се определи за престројување на вкупното стопанство и пошироко на опшествениот систем. И за изградба на нов опшествен систем кој ќе се потпира на пазарна економија и  парламентарна демократија.

50.Творештвото на Ленин

-Во неговото дело Развитокот на капитализмот во русија разгледува 4 прашања:прво се осврнува на некои грешки од економистите народници,второ –развојот на капитализмот во областа на земјоделството,трето-развојот на капитализмот во областна на индустријата,,четврто-формирање на внатрешниот капиталистички пазар во русија.Дошол до заклучок дека капитаизмот се развива и дека зајакнува позицијата на работничката класа која ако се организира во сојуз со селанството,може да изврши замена на капитализмот со ново општество.

51.Империјализам-поим и карактеристики според ленин.

Империјализмот е капитализам во оној стадиум на развитокот кога се создаде господството на монополите и на финансискиот капитал,истакнатао значење доби извозот на капитал,почна поделбата на светот од страна на меѓународните трустови и се заврши поделбата на целата територија на земјата од страна на најкрупните капиталистички земјји.Основни карактеристики според Ленин на Империјализмот се:Концетрација и вантрализација на капиталот и производство со создавање монополи.,Сраснување на индустрискиот и банкарскиот капитал и создавање на финанскси капитал и финанскиска олигархија,Извозот на капитал добива особено значење,Формирање на меѓународни монополски сојузи на капиталистите кои го делат светот на сфери на влијание,Поделба на светот од страна на најразвијаните капиталистички држави и борба за негова прераспределба.

52.Социјализам според Ленин

-Ленин теоријата за социјализмот ја градел врз неколку основи;врз основа на критиката на разни учења на социјализмот во русија,врз основа на сознанијата на основачите на марксизмот за основните карактеристики на социјализмот и комунизмот,врз основа на истражувањата што ги вршел ленин идр.Неговите погледи кон социјализмот можат да се поделат на:Нова материјалнотехничка основа на стопанството,придавал големо значење на продуктивноста на трудот,кооперација во земјоделството,работничко самоуправување,планирање на стопанскиот развој.

53.Економска мисла во поранешна југославија

Се дели на два периоди 1945-50 –административноцентралистички економски систем и втор период 1950-90 –самоуправен економски систем.Самата школа можеда се подели на три групи:прво-официјални ставови за економски прашања,второ-доминација на марксистичката политичка економија и трето-научнокритички сознанија за економските прашања,

54.Институционализам-Поим и карактеристики

-Институционализмот настанува кон крајот на 19 век и почетокот на 20  век,Типична американска школа.-учење околу кој се врти учењето на институционалистите односно институциите.Под институции се подразбира:законски норми,обичаи,навики,традиции,религија,морални норми,држава,право,конкуренција,приватна сопственост  идр.односно сите опшествени феномени.Приврзаниците се обидуваат да го објаснат влијанието на институциите врз навиките и економското однесување на луѓето.Една од карактеристиките е критика на постојните институции,во кои се гледа бариера за побрз опшествено-економски развој.Според една класификација институционалните концепции можат да се групираат во 3 основни групи:социјално-психолошки институционализам,социјално-правен институционализам и емпириски или конјуктурно-статистички институционализам.

55.Кејнзијанизам-поим и карактеристики

-Настанува во 30 години од 20 век-основач Џон Мејнард Кејнз-е продукт на опшествено-економските и други услови на запад на крајот од 20 и почеток на 30 години од 20 век,односно на создадената потреба да се изгради теоретска основа на државна интервенција во стопанството(видлива рака).Карактеристики:

-доминира изучувањето на проблематиката на вредноста и распределбата,вредноста и опшествените односи,размената и цените и сл.

-До појавата  на Кенјзовото учење доминира учењето ппознато како Сејов закон на пазарите,според кои стоките сами си обезбедуваат реализација низ механизмот на слободната конкуренција

-Главни проблеми во стопанствоте биле недоволната вработеност и недоволната ефективна побарувачка

-Кејнз им се спротиставил на класичарите и на неокласичните економисти,кои верувале дека автоматски се воспоставува рамнотежа меѓу акумулацијата и инвестициите.

56.Подгрупи на кејнзијанизмот

-учењето на џон Мејнард Кејнз како основоположник на школата,Хиксов валрасијанизам,неокласичен(ортодоксен) кејнзијанизам,лево кејнзијанство,неокласична синтеза,кејнзијанска теорија на општа нерамнотежа,посткејнизијанизам во САД,нова кензјијанска школа.итн

57.Џон Мејнард Кејнз како основоположник на кејнзијанизммот

-

58-Неокласичен –ортодоксен кејнзијазнизам

-Една од основните карактеристики е настојувањето за изучување пред се на реалните фактори од кои завис големината на националниот доход и на вработеноста.

59.Лево кејнзијанство

-Неговите приврзаници се потпираат пред се врз учењето на џон М.Кејнз,но користат и елементи од маркистичкото економско учење.

60.Неокласична синтеза

-Преставува синтеза на неокласичната и кејзијанската економија.Автор е американскиот  економист Пол Семјуелсон.

61.Радикална политичка економија на новата левица-поим и карактеристики

-Преставува економска школа,идеологија и движење кои се карактеризираат со радикална критика на капитализмот(посебно во Сад) и со залагање за изградба на ново опшество(демократски социјализам).во неа се присутни анархистички,реформистички,еколошки,социјалдемократски,социјалстички ,комунистички и други ориентации.Основни карактеристики се:незадоволството од капитализмот,незадоволството од постојната економска теорија(неокласичната и кејнзијанската),барање на социјалистичка алтернатива на современиот капитализам.

62.Неоинституционализам-Поим

-Неоинституционализмот преставува продложение на институционализмот по втората свестка војна.Во центарот на внимание се наоѓаат институциите :законски,административни и обичајни спогодби за установено заемно дејствувајне меѓу луѓето.Неоинституционалистите се залагаат за демократски реформи кои ќе овозможуваат порамномерна дистрибуција на богатството и доходот.

63.Посткејнзијанизанм,теорија на општа рамнотежа и нова кејзијанска школа

-Називот посткејнзијанизам упатува на главниот извор на ова учење-Кејнзовото учење и фактот што посткејнзијанците бараат :враќање на џон м.Кејз ; и одбрана на духот на неговото учење од разни интерпретации,искривувања и критики.Започнува од средината на 50 години од 20 век. Џоан робинсон со делото акумулација на капиталот и статијата на Николас Калдор –Алтернативни теории на распределбата.Влијание за настанувањето има и класичната традиција,потоа институционализмот,предизвикот од неокласичната економска теорија во последните неколку децении,а исто така како причина а настанувањето може да се каже и кризата на ////западот во 70 и 80 години од 20 век.

64.Неолиберална (неокласична) економска мисла

-Се појавува во 70 години од 20 век .ги пропагира идеите што биле подржувани во времето на либералниот капитализам,со одредени модификации.Се залагаат за зачувувањена старите сфаќања и изживеана практика,го глорифицираат пазарот на слободна конкуренција,а ја негираат или сведуваат на минимум потребата од државна интервенција во стопанството.Постојат повеќе насоки и струи меѓу кои се:австриска неолиберална економска мисла,француска неолиберална економска мисла,теорија на социјалнопазарното стопанство во германија,монетаризмот,школата на рационални очекувања(новата класичан микроекономија),тероија на реалните бизнисциклуси,економика на понудата и теорија на кјавниот избор.

 -

-